«Inemuri», ή σε απλή μετάφραση «κοιμάμαι όπου βρω»

Πηγή: https://theculturetrip.com

Ας πούμε ότι έρχεται ένας τύπος και σας ζητάει να πείτε τα πρώτα πράγματα που σας έρχονται στο μυαλό σκεπτόμενοι την Ιαπωνία. Θα πείτε sushi, ανθισμένες κερασιές, τελετουργίες για τσάι, μεταξένια κιμονό, anime, το όρος Fuji και το «Ημερολόγιο μιας Γκέισας». Απολύτως λογικό κι επόμενο! Αυτό όμως που δε θα σας περάσει απ’ το μυαλό, ειδικά αν δεν έχετε επισκεφθεί την χώρα, είναι το inemuri.

Λοιπόν, στην ιαπωνική κουλτούρα το να κοιμάσαι δημοσίως δε σε κάνει ρεμάλι ή τεμπελχανά ή υπναρά, κάθε άλλο. Το να σε παίρνει ο ύπνος στο τραίνο, στο γραφείο, στο έδρανο ή και σε κοινωνικές εκδηλώσεις σημαίνει πως είσαι ένας άνθρωπος που εργάζεται σκληρά θυσιάζοντας ακόμα και τον ύπνο του. Δεν ξέρω για σας, αλλά εγώ αυτό θα ήθελα να το γνώριζα όταν πήγαινα γυμνάσιο μόνο και μόνο για να δικαιολογηθώ στη θρησκευτικού μας που με έπιανε να κοιμάμαι πρώτη ώρα.

Βέβαια, για να πούμε κι όλη την αλήθεια, στην Ιαπωνία οι άνθρωποι μοιάζουν να ζουν για να δουλεύουν. Οι Ιάπωνες περηφανεύονται να είναι το έθνος που δεν κοιμάται αλλά δουλεύει. Η εργασιομανία τους πηγαίνει πολλά χρόνια πίσω με κορύφωση τη μεταπολεμική περίοδο που η ανοικοδόμηση της χώρας ήταν μείζονος σημασίας για το έθνος αλλά και τη δεκαετία του ‘80 που η απόκτηση χρημάτων κι ενός αξιοθαύμαστου κοινωνικού status ήταν κινητήριος δύναμη για την εξάντλησή τους.

Ακόμα και σήμερα βλέπεις Ιάπωνες μαθητές να ξεκινούν αχάραγα για να πάνε σχολείο, να γυρνούν αργά και να διαβάζουν μέχρι τα μεσάνυχτα. Στην ενηλικίωσή τους το μοτίβο δεν αλλάζει. Δουλεύουν άπειρες ώρες κι εξαντλητικά υπακούοντας στις κοινωνικές επιταγές. Είναι δυνατόν να μην κοιμάσαι μετά όπου βρεις;

Σίγουρα η μικρή εγκληματικότητα της χώρας τους το κάνει πιο εύκολο. Δεν έχουν τον ίδιο φόβο να τους κλέψουν με έναν επιβάτη του τραίνου στην Νέα Υόρκη, για παράδειγμα. Στην Ιαπωνία θα κάνεις ένα power nap εκεί που κάθεσαι στο πάρκο κι ούτε γάτα ούτε ζημιά, ενώ σε κάποιο άλλο μέρος του κόσμου μπορεί φερ’ ειπείν να ξυπνήσεις και να σου λείπει το ένα σου νεφρό.

Πάντως, για να μην ανησυχείτε και για μας, (πολύ) πριν γράψω το άρθρο αυτοθυσιάστηκα –λέμε τώρα- και αποκοιμήθηκα σε ταξί, μετρό, προαστιακό και λεωφορείο πηγαίνοντας για δουλειά ή γυρνώντας σπίτι μου. Εντάξει, ένιωσα κάτι επικριτικά βλέμματα λες και με λυπούνταν αλλά να σας πω την αμαρτία μου, είχα ακόμα τόσο αλκοόλ στο αίμα μου που καθόλου δε με ένοιαξε. Είπα ένα yolo, σκούπισα λίγο το σαλάκι που έτρεχε και κατέβηκα.

Κανονικά όμως το inemuri θα έπρεπε να καθιερωθεί παγκοσμίως. Είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη ο ύπνος παιδιά, γιατί να μας τον κόβουν έτσι; Άμα μου έρθει να κλείσω τα μάτια μου και να κοιμηθώ λίγο, πρέπει να μπορώ. Δέχομαι να τηρήσουμε κάποιους από τους κανόνες της Ιαπωνίας στο inemuri, όπως το να μην καταλαμβάνουμε περισσότερο χώρο κοιμώμενοι, να μην δανειζόμαστε τον ώμο του διπλανού μας ακόμα κι αν είναι ωραίος, να μη ροχαλίζουμε δημοσίως και γενικά να μην ενοχλούμε τους γύρω μας.

Αυτό το τελευταίο, το να μην ενοχλούμε τους άλλους, να το επεκτείνουμε όμως και εκτός ύπνου–ναι για σένα το λέω μανδάμ που κόντευα να φάω το τσαντικό σου στο λεωφορείο και για σένα θείο που μου άπλωσες τις ποδάρες σου κι είπα αμάν να κατέβω στη στάση μου. Αυτά στην Ιαπωνία είναι ένδειξη ασέβειας και κινδυνεύεις να σε γιουχάρουν άπαντες επιβαίνοντες, στο δυτικό κόσμο βέβαια είναι απλά μια Τρίτη πρωί.

Inemuri σημαίνει κουρασμένοι εργαζόμενοι που γεμίζουν μπαταρίες όταν το έχουν ανάγκη. Αυτό δεν έχει εθνικότητα κι ίσως σε έναν ιδανικά πλασμένο κόσμο να μην είχε και λόγο ύπαρξης. Αν θεωρητικά όλοι δουλεύαμε σε λογικά πλαίσια χωρίς να εξαντλούμαστε, δε θα υπήρχε λόγος να θέλουμε να κοιμηθούμε ευκαιρίας δοθείσης. Επειδή όμως, στην πλειοψηφία μας τραβάμε τα ζόρια μας για τα προς το ζην, έναν υπνάκο νομίζω τον δικαιούμαστε χωρίς να κινδυνεύουμε μ’ απόλυση. Διαφωνεί κανείς;